การรวมกลุ่มเกษตรกรผู้ผลิตปุ๋ยหมัก กรณีศึกษา บ้านโฮ่งนอก หมู่ที่ 10 ตำบลแม่แรม อำเภอแมริม จังหวัดเชียงใหม่

Abstract

บทคัดย่อ การศึกษาการรวมกลุ่มเกษตรกรผู้ผลิตปุ๋ยหมัก กรณีศึกษา บ้านโอ่งนอก หมู่ 10 ตำบล แม่แรม อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาบริบทชุมชนและบริบทเกษตรกรชุมชน บ้านฮ่งนอก 2) สร้างกระบวนการรวมกลุ่ม เกษตรกรผู้ผลิตปุ๋ยหมัก ชุมชนบ้านโฮ่งนอก 3) ศึกษาปัญหาและอุปสรรคการรวมกลุ่มเกษตรกรผู้ผลิต ปุ๋ยหมัก ชุมชนบ้านโอ่งนอก มีเกษตรกรเป้าหมาย จํานวน 20 ราย เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาวิจัย ได้แก่ การสัมภาษณ์เชิงลึก การสนทนากลุ่ม และการจัดฝึกอบรม และนำข้อมูลมาวิเคราะห์เชิงคุณภาพ (Qualitative Data Analysis) โดยเป็นการวิเคราะห์เชิงพรรณนา และเชิงปริมาณโดยใช้ค่า ทางสถิติ ได้แก่ ความถี่ และร้อยละ ผลการศึกษาพบว่า ชุมชนบ้านโฮ่งนอก มีลักษะณะภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นที่ราบ อาชีพทำนาเป็นส่วนใหญ่ และมีการใช้ปุ๋ยเคมีในการปลูกข้าว และพืชผัก แต่พบปัญหาทรัพยากรดินและผลผลิตตกต่ำ เกษตรกรจึงมีความสนใจที่จะรวมกลุ่มผลิตปุ๋ยหมัก จึงเกิดการวิจัยแบบมีส่วนร่วมใน การดำเนินการรวมกลุ่มเกษตรกรผู้ผลิตปุ๋ยหมัก โดยใช้กระบวนการสร้างกลุ่มเกษตรกรผู้ผลิตปุ๋ยหมัก บ้านโฮ่งนอก ประกอบด้วย 5 ขั้นตอนคือ 1) สืบสภาพปัญหาภายในและการวิเคราะห์ปัญหา 2) เกษตรกรเกิดความต้องการและปรึกษาหารือเพื่อแก้ปัญหา 3) ตัดสินใจและจัดประชุมระดม ความคิดเพื่อสร้างกลุ่ม 4) สร้างกฎระเบียบ และ 5) วางแผนดำเนินการ สำหรับปัญหาและอุปสรรคในการรวมกลุ่ม พบว่า เกษตรกรส่วนใหญ่มักมีเวลาว่างไม่ตรงกัน เกษตรกรบางคนยังยึดติดกับการทำเกษตรแบบเคมี ไม่มีความมั่นใจในคุณภาพของปุ๋ยหมัก เกษตรกรขาดความรู้ความเข้าใจในกระบวนการรวมกลุ่มและขาดการแสดงความคิดเห็นต่อส่วนรวม กลุ่มจึงมี ความต้องการให้ภาคส่วนต่าง ๆ สนับสนุนในการดำเนินกิจกรรมของกลุ่มเพื่อเริ่มต้นการดำเนินการจน นำไปสู่ความยั่งยืนต่อไป