การเจริญเติบโต ผลผลิต และความหลากหลายของชนิดไม้ต้น ของสวนป่าไม้สัก ภายใต้อายุที่แตกต่างกันบริเวณสวนป่าขุนแม่คำมี จังหวัดแพร่

Abstract

การศึกษาการเจริญเติบโต ผลผลิต และ ความหลากหลายของชนิดไม้ต้นที่มีการเจริญทดแทนในสวนป่าไม้สัก ที่มีการจัดการด้านวนวัฒนวิทยา มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาลักษณะการเจริญเติบโตและผลผลิตของไม้สัก และความหลากหลายของชนิดไม้ต้นของสวนป่าไม้สักแต่ละช่วงอายุ โดยการวางแปลงขนาด 20×20 เมตร ทำการเก็บข้อมูลความโตและความสูง อายุ 1-19 ปี ทำการวิเคราะห์ความแตกต่างของค่าเฉลี่ยของการเจริญเติบโตและผลผลิต โดยใช้การวิเคราะห์การถดถอยเชิงเส้น และวางแปลงขนาด 20×50 เมตร เพื่อทำการเก็บข้อมูลความหลากหลายของชนิดไม้ต้น โดยใช้แปลงอายุที่ 5, 10, 15, 20, 25, 30, 35 และ 40 ปี พร้อมทั้งวิเคราะห์ข้อมูลโดยหาดัชนีค่าความสำคัญ ดัชนีความหลากชนิด และดัชนีความคล้ายคลึงในพื้นที่ ผลการศึกษาพบว่า ไม้สักในชั้นอายุ 1-19 ปี มีการเจริญเติบโตทางเส้นผ่านศูนย์กลางที่ระดับเพียงอกสูงสุด 22.96 เซนติเมตร ความสูง 18.24 เมตร และปริมาตรไม้รายต้น 0.162 ลูกบาศก์เมตร มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นตามอายุของสวนป่าสัก เมื่อทำการทดสอบทางสถิติแล้ว พบว่าความสัมพันธ์ระหว่างอายุของไม้สักกับการเจริญเติบโตมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ และผลการศึกษาความหลากหลายของชนิดไม้ต้นของสวนป่าไม้สัก พบชนิดไม้ต้นทั้งหมด จำนวน 103 ชนิด 76 สกุล 29 วงศ์ วงศ์ที่พบจำนวนชนิดมากที่สุด คือ วงศ์ถั่ว (Fabaceae) ไม้สักเป็นไม้ท้องถิ่นดัชนีค่าความสำคัญมากที่สุด รองลงมา ได้แก่ ประดู่ป่า แดง และตะคร้อ พบชนิดไม้เบิกนำ ได้แก่ กางขี้มอด พฤกษ์ และปอกระสา ดัชนีความหลากชนิดพบว่ามีความหลากหลายทางชนิดสูง มีค่าอยู่ระหว่าง 1.12-3.13 ในไม้ใหญ่ ไม้หนุ่ม และกล้าไม้ และดัชนีความคล้ายคลึงมีค่าอยู่ระหว่าง 14.89-48.94 เปอร์เซ็นต์ ดังนั้นการศึกษาในพื้นที่ปลูกสักที่มีการปฏิบัติทางวนวัฒวิทยา สามารถส่งเสริมการเติบโตและผลผลิตที่เพิ่มขึ้นและความหลากหลายสามารถเติบโตกลับมาได้ตามธรรมชาติ