COMMUNITY-BASED TOURISM DEVELOPMENT STRATEGY OF “BAN THUNG SRI” FOR SUSTAINABLE TOURISM MANAGEMENT

Abstract

Ban Thung Sri community was located at Moo 3, Thung Sri sub-district, Rong Kwaug district, Phrae province. Most of the area there were lowlands and plateaus. People in Ban Thung Sri were mostly engaged in agriculture, i.e. plant and animal domestication. Unique Culture and natural tourist spots them could attract tourists and create economic added value. In the past, however, tourism activities had impacts on the community based on environment, culture and tradition. Hence, the community together with the public/private sectors needed to put the importance on community based tourism development strategy for sustainable management and quality experience of visitors. Meanwhile, benefits must be distributed to local area as even though trurism management was constantly being improved and changed.

This study aimed to analyze and determine Ban Thung Sri community-based tourism development strategy for sustainability. In included SWOT analysis having an effect on sustainable community-based tourism management and the determination. Key informants were 30 reprsentatives for organizations/agencies, community leaders and member of the Ban Thung Sri community-based tourism group. Data were collected through documentary review, field survey, observation, in-depth interview and focus group discussion. Obtained data were analyzed/synthesized and concluded based on objectives of the study.

Findings showed that outstanding tourist resources of Baan Thung Sri included natural resources, culture, various festivals, and services. Importantly, climate and location there were suitable for tourism activities. The determination of Ban Thung Sri community-based tourism management for sustainability focused on conservative tourism, green space for tourism and sustainable tourism management. It comprised 4 stragtegic aspects: 1) tourism attraction development for environmental conservation; 2) tourism development for economy; 3) integrated tourism management; and 4) tourism development for cultural conservation and sustainable development.

ชุมชนบ้านทุ่งศรี หมู่ที่ 3 ตำบลทุ่งศรี อำเภอร้องกวาง จังหวัดแพร่ พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นที่ราบลุ่มและที่ราบสูง ซึ่งคนในชุมชนบ้านทุ่งศรีส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม ทั้งทำไร่ ทำนา ทำสวน และเลี้ยงสัตว์ มีจุดเด่นในเรื่องของการท่องเที่ยว ทั้งสถานที่ท่องเที่ยวทางธรรมชาติ วัฒนธรรม และประเพณีที่เป็นเอกลักษณ์ ที่ดึงดูดให้นักท่องเที่ยวเข้ามาสัมผัส และเรียนรู้เอกลักษณ์ประจำถิ่น สามารถสร้างมูลค่าเพิ่มทางเศรษฐกิจแก่ชุมชน แต่ที่ผ่านมาชุมชนได้รับผลกระทบที่ตามมาจากกิจกรรมการท่องเที่ยว ทั้งในด้านสิ่งแวดล้อม วัฒนธรรม ตลอดจนวิถีขนบธรรมเนียมประเพณีต่าง ๆ จากสภาวการณ์ดังกล่าว ผู้ที่เกี่ยวข้องกับการจัดการท่องเที่ยวชุมชนบ้านทุ่งศรี ทั้งภาครัฐ เอกชน หรือชุมชนเองจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องให้ความสำคัญกับยุทธศาสตร์การพัฒนาการท่องเที่ยวโดยขุมชนเพื่อจะนำไปสู่การจัดการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน เพื่อให้การท่องเที่ยวชุมชนสามารถดำรงอยู่ได้ มีนักท่องเที่ยวมาเยี่ยมเยือนอยู่เสมอ นักท่องเที่ยวได้รับประสบการณ์ที่มีคุณภาพ ในขณะที่ทรัพยากรการท่องเที่ยวยังต้องสามารถรักษาความดึงดูดใจแก่นักท่องเที่ยวไม่เสื่อมคลาย มีการกระจาย ผลประโยชน์สู่ท้องถิ่น แม้จะต้องมีการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงการจัดการท่องเที่ยวอยู่เสมอก็ตาม และสุดท้ายแล้วการท่องเที่ยวโดยชุมชนก็จะต้องไม่ทำให้เกิดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมทั้งทางธรรมชาติ สังคมและวัฒนธรรม

การศึกษาครั้งนี้ จึงมีวัตถุประสงค์พื่อวิเคราะห์และกำหนดยุทธศาสตร์การพัฒนาการท่องเที่ยวโดยชุมชนบ้านทุ่งศรีอย่างยั่งยืน โดยมีการศึกษา จุดแข็ง จุดอ่อน โอกาส และอุปสรรค ที่มีผลต่อการจัดการท่องเที่ยวของชุมชนและกำหนดยุทธศาสตร์การพัฒนาการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน งานวิจัยครั้งนี้เป็นกระบวนการวิจัยคุณภาพ โดยมีผู้ให้ข้อมูลที่สำคัญได้แก่ ตัวแทนองค์กร/หน่วยงาน ผู้นำชุมชน และสมาชิกกลุ่มท่องเที่ยวโดยชุมชนบ้านทุ่งศรี จำนวน 30 คน โดยการรวบรวมข้อมูลมีหลากหลายรูปแบบ ได้แก่การวิเคราะห์เอกสารและข้อมูลภาคสนาม มีการสำรวจพื้นที่ การสังเกต การสัมภาษณ์เชิงลึก และการสนทนากลุ่ม แล้วทำการวิเคราะห์ สังเคราะห์เนื้อหาตามประเด็นที่ศึกษา และเขียนข้อมูลเป็นข้อความเชิงบรรยาย สำหรับจัดทำข้อสรุปในแต่ละประเด็นตามวัตถุประสงค์ของงานวิจัย

ผลการวิจัยพบว่า ทรัพยากรท่องเที่ยวที่มีความโดดเด่นของชุมชนบ้านทุ่งศรีประกอบด้วย ทรัพยากรทางธรรมชาติ วัฒนธรรม มหกรรม เทศกาลงานประเพณีกิจกรรมต่าง ๆ และทรัพยากรบริการ โดยศักยภาพที่สำคัญที่สุดคือ สภาพภูมิอากาศและที่ตั้งที่เหมาะสมต่อการท่องเที่ยว นอกจากนี้ยังได้กำหนดยุทธศาสตร์การพัฒนาการท่องเที่ยวโดยชุมชนบ้านทุ่งศรีสู่การจัดการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน โดยมุ่งเน้นวิสัยทัศน์ “ทุ่งศรีหมู่บ้านท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ในวิถีถิ่น สร้างพื้นที่สีเขียวเพื่อการท่องเที่ยว โดยชุมชนและการจัดการสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน” โดยประกอบด้วยยุทธศาสตร์ 4 ด้าน ได้แก่ 1) การพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวเพื่ออนุรักษ์สิ่งแวดล้อม 2) การพัฒนาการท่องเที่ยวเพื่อเศรษฐกิจ 3) การบริหารจัดการการท่องเที่ยวแบบบูรณาการและ 4) การพัฒนาการท่องเที่ยวเพื่ออนุรักษ์วัฒนธรรม ซึ่งจะนำไปสู่การพัฒนาที่ยั่งยืนของชุมชนบ้านทุ่งศรี