การพัฒนาหลักสูตรฝึกอบรมเกษตรกรปราดเปรื่องสำหรับงานส่งเสริมการเกษตร

Abstract

กรมส่งเสริมการเกษตรทำหน้าที่ในการขับเคลื่อนโครงการพัฒนาเกษตรกรปราดเปรื่อง อย่างไรก็ตาม พบว่าคู่มือการดำเนินโครงการควรเพิ่มเติมในส่วนหลักสูตรฝึกอบรมสำหรับพัฒนาสมรรถนะของเกษตรกรทั่วไปให้มีคุณสมบัติพื้นฐาน 6 ข้อ ที่กระทรวงเกษตรและสหกรณ์กำหนดไว้ การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาหลักสูตร์ฝึกอบรมเกษตรกรปราดเปรื่อง โดยใช้การวิจัยเชิงคุณภาพ และการวิจัยเชิงปริมาณ กลุ่มตัวอย่างเป็นเกษตรกรในพื้นที่จังหวัดแพร่ ผลการศึกษาพบว่า เกษตรกรต้องการให้เนื้อหาหลักสูตรเกี่ยวข้องกับเทคโนโลยีและนวัตกรรมด้านการเกษตรที่ทันสมัย ซึ่งเกษตรกรส่วนใหญ่มีอายุอยู่ในช่วง 46 - 60 ปี เป็นเกษตรกรโดยสืบทอดอาชีพเกษตรมาจากบรรพบุรุษ ผลการวิเคราะห์สมรรถนะของเกษตรกรทั่วไป 400 คน พบว่าเกษตรกรส่วนใหญ่ไม่ผ่านคุณสมบัติตามเงื่อนไขการเป็นเกษตรกรปราดเปรื่อง จากนั้นนำข้อมูลที่ได้จากการวิเคราะห์ข้อมูลและสังเคราะห์ข้อมูลมาเป็นแนวทางในการพัฒนาโครงร่างหลักสูตรฝึกอบรมเกษตรกรปราดเปรื่องสำหรับงานส่งเสริมการเกษตร ตรวจสอบคุณภาพโดยผู้เชี่ยวชาญและกระบวนการสนทนากลุ่มปรับปรุงหลักสูตรและนำไปทดลองใช้กับเกษตรกรผู้เข้าร่วมฝึกอบรม จำนวน 28 คน พบว่าระดับความรู้ ความเข้าใจ หลังเรียนมีคะแนนการประเมินสูงกว่าก่อนเรียน ที่ระดับความเชื่อมั่น 95% สมรรถนะของเกษตรกรหลังเรียน 28 คน (คะแนนเต็ม 35 คะแนน) มีคะแนนสูงสุด 34 คะแนน คะแนนต่ำสุด 9 คะแนน และคะแนนเฉลี่ย 24.79 คะแนน ความพึงพอใจหลังการฝึกอบรม พบว่าวิทยากรแต่ละรายวิชา มีความเหมาะส่ม อยู่ในเกณฑ์ระดับมากที่สุด x = 4.64) ในส่วนการนำไปใช้ประโยชน์ในการประกอบอาชีพด้านการเกษตร พบว่ากลุ่มคุณสมบัติข้อที่ 6 มีความภูมิใจในความเป็นเกษตรกรได้รับความนิยมมากที่สุด ทั้งนี้เกษตรกรและนักวิชาการส่งเสริมการเกษตรมีทัศนคติว่าหลักสูตรฝึกอบรมสามารถนำไปใช้พัฒนาเกษตรกรในประเทศไทยได้อย่างแท้จริง โดยสามารถยกระดับเกษตรกรทั่วไปให้เป็นเกษตรกรปราดเปรื่องได้อย่างเป็นรูปธรรม และเป็นประโยชน์ต่องานส่งเสริมการเกษตร