ลักษณะสัณฐานวิทยาและความหลากหลายทางพันธุกรรม ของสายพันธุ์มะม่วงโดยใช้เทคนิค RAPD

Abstract

การศึกษาลักษณะทางสัณฐานวิทยาและความหลากหลายทางพันธุกรรมของสายพันธุ์ มะม่วง จากแปลงรวบรวมพันธุ์มะม่วง สาขาไม้ผล (บ้านโปง) คณะผลิตกรรมการเกษตร มหาวิทยาลัยแม่โจ้ โดยใช้เครื่องหมายทางสัณฐานวิทยาและเครื่องหมายทางชีวโมเลกุล ชนิดอาร์เอพีดี พบว่า ในการศึกษาความหลากหลายทางพันธุกรรมของสายพันธุ์มะม่วง จำนวน 20 สายพันธุ์ โดยใช้เครื่องหมายทางสัณฐานวิทยาที่ได้จากการมองเห็นด้วย ตาเปล่า การสังเกตจากลักษณะภายนอกที่ปรากฏทำให้สามารถจัดจำแนกกลุ่มสายพันธุ์ มะม่วงออกเป็น 6 กลุ่ม คือ 1) กลุ่มแก้ว มีลักษณะรูปร่างใบแบบป้อมโคนใบ ปลายใบแบบเรียวแหลม ฐานใบแบบแหลม ขอบใบแบบคลื่น รูปร่างผลแบบรูปไข่กลับ 2) กลุ่มเขียวเสวย คือ มีลักษณะรูปร่าง ใบแบบป้อมโคนใบและขอบขนาน ปลายใบแบบสอบเรียว ฐานใบแบบแหลมและสอบเรียว ขอบใบแบบขอบใบเรียบและคลื่น ลักษณะรูปร่างผลแบบขอบขนาน 3) กลุ่มน้ำดอกไม้ มีลักษณะ รูปร่างใบแบบป้อมกลางใบ ปลายใบแบบเรียวแหลม ฐานใบแบบแหลม ขอบใบแบบคลื่น รูปร่างผล แบบทรงรี 4) กลุ่มหนังกลางวัน คือ ลักษณะรูปร่างใบแบบป้อมโคนใบและยาวเรียว ปลายใบแบบ สอบเรียว ฐานใบแบบแหลมและมน ขอบใบแบบเรียบและคลื่น ลักษณะรูปร่างผลแบบทรงกระบอก 5) กลุ่มอกร่อง มีลักษณะรูปร่างใบแบบป้อมกลางใบและป้อมโคนใบ ลักษณะปลายใบแบบเรียวแหลม และแหลม ลักษณะฐานใบแบบแหลม ลักษณะขอบใบแบบเรียบและคลื่น ลักษณะรูปร่างผลแบบ รูปไข่กลับ ทรงรี และขอบขนาน 6) กลุ่มผลกลม ประกอบด้วย ลักษณะรูปร่างใบแบบป้อมกลางใบ ลักษณะปลายใบแบบสอบเรียว ลักษณะฐานใบแบบแหลม ลักษณะขอบใบแบบเรียบ ลักษณะรูปร่างผลแบบทรงกลม และการใช้เครื่องหมายทางชีวโมเลกุลชนิดอาร์เอพีดี (RAPD) ทั้งหมด จำนวน 20 ไพรเมอร์ มี 14 ไพรเมอร์ ที่สามารถแยกความแตกต่างของแถบดีเอ็นเอได้จำนวน 87 แถบ คิดเป็น 88.78 เปอร์เซ็นต์ มีค่าสัมประสิทธิ์ความคล้ายคลึงกันทางพันธุกรรมอยู่ระหว่าง 0.42 ถึง 0.93 ซึ่งทำให้สามารถจัดจำแนกกลุ่มของสายพันธุ์มะม่วงทั้ง 20 สายพันธุ์ ได้เป็น 4 กลุ่ม ดังนี้ กลุ่มที่ 1 คือ พันธุ์น้ำดอกไม้สีทอง กลุ่มที่ 2 ได้แก่ พันธุ์ตลับนาค มหาชนก สามฤดูมัน เออร์วิน แดงจักรพรรดิ (โซน 1) แดงจักรพรรดิ (โซน 2) กลุ่มที่ 3 ได้แก่ พันธุ์แก้มแดง โชคอนันต์ แรด สามปี อกร่องเขียว มันหอม แขนอ่อน สามฤดู และกลุ่มที่ 4 ประกอบด้วย พันธุ์ทองดำ แก้ว เขียวเสวย ตับเป็ด และคาราบาว จากผลการศึกษาในครั้งนี้จึงทำให้สามารถจัดจำแนกกลุ่ม สายพันธุ์มะม่วง โดยการใช้เทคนิคอาร์เอพีดี (RAPD) ได้อย่างชัดเจน และสอดคล้องตาม การจัดจำแนกด้วยลักษณะทางสัณฐานวิทยา โดยสายพันธุ์มะม่วงที่จัดอยู่ในกลุ่มที่ 1 มีความสอดคล้องกันกับสายพันธุ์มะม่วงที่จัดอยู่ในกลุ่มที่ 3 ซึ่งก็คือ พันธุ์น้ำดอกไม้สีทอง กลุ่มที่ 2 คล้ายคลึงกันกับกลุ่มที่ 4 5 และ 6 ส่วนกลุ่มที่ 3 สอดคล้องกันกับมะม่วงที่จัดอยู่ ในกลุ่มที่ 5 เป็นส่วนใหญ่ และกลุ่มที่ 4 มีความสอดคล้องกันกับกลุ่มที่ 1 2 และกลุ่มที่ 5 ในการจัดตามลักษณะสัณฐานวิทยา และจากข้อมูลที่ได้สามารถนำไปใช้เพื่อเป็นฐานข้อมูล ทางพันธุกรรมของสายพันธุ์มะม่วงในการปรับปรุงพันธุ์ต่อไป